MATCHBOX OOSTENDE - KRISTIN ROGGHE EN GUY KABEYA MUYA
DE SAMENWERKING VOOR MATCHBOX
Voor de West-Vlaamse halte van Matchbox on Tour in Oostende hebben Kristin Rogghe en Guy Kabeya Muya een videowerk gemaakt. Het uitgangspunt van het werk is Oostende zelf, meer bepaald het spanningsveld dat er aanwezig is en veroorzaakt wordt door migratie. Op de dijk prijkt het standbeeld van Koning Leopold II, symbool voor het kolonialisme waarbij mensen uit het Westen naar Afrika trokken. Oostende vandaag is één van de zenuwknopen binnen de migratie van Afrika naar het Westen. Beide migratiestromingen brachten en brengen sociale conflicten teweeg.
Het thema is organisch uit de samenwerking gevloeid omdat beide kunstenaars, door achtergrond of ervaring, dezelfde interesses delen rond onderwerpen als migratie, de relatie Afrika-Europa en globalisering. Beiden volgen de actualiteit omtrent deze onderwerpen nauw op en zijn er op een zeer geëngageerde manier actief mee bezig.
Voor Matchbox on Tour hebben Kristin en Guy zich in de eerste plaats laten inspireren door de gesprekken met elkaar en met andere mensen die ze ontmoetten en interviewden in Oostende. Het betreft korte interviews met passanten op de dijk - meestal Belgische toeristen - over de 'gastvrijheid' in de stad en hun perceptie en kennis van het standbeeld van Leopold II, alsook gesprekken met verschillende immigranten zonder papieren die ze hebben aangetroffen in de stad. Het thema gastvrijheid gebruiken ze als een perspectief om het centrale thema van diversiteit te benaderen. Gastvrijheid als ruim begrip, in de zin van op welke manier 'wij' als gastheer en 'zij' als gasten zich opstellen ten opzichte van elkaar en hoe men die rollen vervult of zouden moeten vervullen. Ook puur visueel heeft Oostende, en dan vooral de haven, de kunstenaars geprikkeld.
In de eerste plaats is het de bedoeling dat de toeschouwer zonder enige extra uitleg geprikkeld wordt door het videowerk en dat men zich vragen begint te stellen over het onderwerp dat aan bod komt. Er is weinig geweten over de migratieproblematiek. De meeste meningen reiken niet verder dan de typische cliché's waarbij gesteld wordt dat migranten willen profiteren van het Westen en dat wij niet in staat zijn om de grote toestroom op te vangen. Alsook bekijkt de autochtoon de situatie vooral vanuit zijn eigen bekommernissen die hier het gevolg van zijn en heeft daarbij soms weinig oor voor de problemen van de vluchtelingen.
Kunst kan een plaats zijn waar aan de cliché's ontsnapt kan worden. Het kan een ander licht werpen op de realiteit. Voor dit project gingen Kristin en Guy luisteren aan de andere kant, de kant van de immigranten waarbij ze de getuigenissen verwerkten tot een voice-over die de leidraad vormt van de film.
Voor beide kunstenaars was het belangrijk om samen één geheel te creëren en om niet twee aparte werken te presenteren. Ze zijn vertrokken vanuit de idee dat artistieke samenwerking een interessante manier is van interculturele communicatie. Het proces om iets door de ogen van iemand anders proberen te bekijken geeft nieuwe inzichten en opent een horizon. Dit geldt zowel voor de toeschouwer als voor de kunstenaar.
<tekst Ringo Gomez-Jorge>
