Matchbox on Tour Editie 2011-2012

Van april tot en met november 2011 trekt een heel bijzondere tentoonstelling door Vlaanderen.

Matchbox on Tour is een tentoonstellingsproject op wielen. De kunstenaarsbox houdt in elke provincie halt. Een exclusief kunstenaarsduo gaat er aan de slag rond diversiteit.

De box biedt 2 kunstenaars de ruimte om hun visie op diversiteit en kunst tentoon te stellen, met een directe link naar de plaats waar de box gehuisvest wordt.

De nadruk ligt op de interculturaliteit binnen de samenleving. Om dat te vertalen naar beeldende kunst, is de inbreng van ZebrArt uiterst belangrijk. ZebrArt biedt gevluchte kunstenaars een platform. Uit hun pool van niet-westerse kunstenaars worden 5 mensen uitgenodigd een duo te vormen met een westerse kunstenaar die curator Pieter Vermeulen aantrekt. Verschillende mensen, onderlegd in verschillende disciplines, elk met andere etnische wortels, andere vormen van beeldexpressie. Matchbox on Tour wordt het rijdend bewijs dat kunst van en voor iedereen is.

Schrijver Ringo Gomez-Jorge en fotograaf Artur Eranosian kregen de opdracht om de tour te documenteren. Ze brengen alles samen op deze blog. Zo kunt u Matchbox on Tour thuis en ter plaatse opvolgen.

Dit is een project van KUNSTWERK[t] in samenwerking met Creatief schrijven, Centrum voor Beeldexpressie en ZebrArt.

woensdag 26 oktober 2011

Eindtentoonstelling Sint-Gillis tijdens Zebra-crossing op 4 december 2011

MATCHBOX ON TOUR
Eindtentoonstelling
Sint-Gillis, 4 december 2011

Matchbox on Tour 2011 zit er bijna helemaal op. Deze rondreizende exporuimte op wielen deed de voorbije maanden alle Vlaamse provincies aan. Een slottentoonstelling in Brussel toont de hoogtepunten van deze editie, die rond diversiteit draaide.

Matchbox on Tour bood in elke provincie 2 kunstenaars de ruimte om hun visie op diversiteit en kunst tentoon te stellen. Uit de pool van ZebrArt (platform voor gevluchte kunstenaars Vluchtelingenwerk Vlaanderen) werden 5 niet-westerse kunstenaars geselecteerd. Elk van hen werd uitgenodigd om een duo te vormen met een westerse kunstenaar die door curator Pieter Vermeulen werd aangetrokken. Verschillende mensen, onderlegd in verschillende disciplines, elk met andere etnische wortels, andere vormen van beeldexpressie. Matchbox on Tour werd het rijdend bewijs dat kunst van en voor iedereen is.
Een slottentoonstelling biedt een overzicht van het werk dat de tien kunstenaars in en rond de Matchbox realiseerden.
Met werk van: Jack Mulele , Niels Vaes, Carlos Ramirez , Hannelore Van Dijck, Nina Stoupina, Conny Kuilboer, Ali Kadhum, Bert Jacobs, Guy Kabeya, Kristin Rogghe en Artur Eranosian.

Waar? De Pianofabriek, Fortstraat 35, St-Gillis (Brussel)



Zebra Crossing, een intiem kunstenparcours in Brussel
Op zondag 4 december kan je tijdens ‘Zebra Crossing’ kennismaken met het werk van verschillende gevluchte schrijvers, muzikanten en andere kunstenaars. Samen met enkele Belgische artiesten delen ze hun talent met de toeschouwers, in verschillende huiskamers en andere verrassende locaties te Sint-Gillis (Brussel).
Op zondag 4 december 2011. Het parcours start om 13u30 in de Pianofabriek, rue du Fortstraat 35, 1060 Sint-Gillis
Inkom: € 5 (ter plaatste te betalen). De plaatsen zijn beperkt, dus inschrijven is noodzakelijk.
Info & Programma: www.zebrart.be

Org.: ZebrArt, in samenwerking met het Masereelfonds, De Pianofabriek, Globe Aroma en KUNSTWERK[t].
(Project gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Gemeenschap, het Federaal Impulsfonds voor het Migrantenbeleid en het Fonds Piet Cleemput beheerd door de Koning Boudewijnstichting.)

donderdag 15 september 2011

MATCHBOX OOSTENDE - AFSLUITER AAN DE ZEE


Over symboliek gesproken. Op 11 september werden alle doden van 9/11 herdacht en was het de finissage van de allerlaatste Matchbox, dichtbij de woelige zee in de haven van Oostende. Aan dramatiek geen gebrek. Wel aan klanten. Het aantal bezoekers lag iets te laag naar mijn zin. De locatie was nochtans fantastisch, de tentoonstelling van Free-State ook. Het was het perfecte moment om het havengebied te ontdekken. Natuurlijk wist ik dat deze stad een haven zou hebben, maar als je Oostende binnenrijdt ben je je daar niet bewust van. Je ziet de zee, de dijk, de hotels en ook wel een jachthaven volgestouwd met boten van mensen wiens bankrekening ruimschoots die van de staatskas overschrijdt. Nu, technisch gezien is zelfs mijn bankrekening beter gespijsd dan die van Uncle Sam, want ik sta niet in het rood voor een paar miljard. Maar goed, de nobelen genieten op stuurboord hunner zeilschip van de zon en ik werd verrast door de haven die compleet verdoken aan de andere kant ligt. 

Vrijstaat O. heeft er een zeer propere tentoonstelling neergezet. Alle jonge kunstenaars die je moet kennen hadden er hun werk staan wat van goede hersenen betuigt. De Matchbox stond er mooi op het binnenplein van een havengebouw - de vorige bestemming er van is mij geheel onbekend. Binnenin de Matchbox kon je het audiovisueel verhaal aanschouwen van Kristin Rogghe en Guy Kabeya Muya. Later op de dag hebben onze kunstenaars, zoals aangekondigd, ook nog deelgenomen aan een debat over het thema van Open Monumentendag: conflict. 

Matchbox is bij deze afgelopen. Het voelt even vreemd als de dag dat moeder besluit om de kerstboom weer op te vouwen en in een grote kartonnen doos op te bergen. Einde Kerstmis, einde Matchbox. Het project was in maart begonnen, nu zijn we halverwege september. Het is een lange spurt geweest. Maar goed, we gaan niet melig worden en met tranende ogen lachen bij de smakelijke herinneringen van het project. We zijn volwassen dieren, altijd scherp, altijd gefocust. 

Op iedere locatie is er een foto getrokken van de witte kunstdoos. Het lijkt me een goede afsluiter om ze even op en rijtje onder elkaar te zetten. Bekijk ze nogmaals met deze soundtrack erbij.









TEKST: RINGO GOMEZ-JORGE
FOTO'S: ARTUR ERANOSIAN



woensdag 7 september 2011

DEBAT MATCHBOX 11/09 11:00 @ Freestate Oostende


Debat zondag 11 september 2011 om 11u @ Freestate Oostende (Vrijstaat o)
Hendrik Baelskaai 12 (vlakbij de vuurtoren)

Onderwerp: ‘Conflict’ <> Openmonumentdag
Sprekers: Guy Kabeya & Kristin Rogghe
Moderator: Matthias De Groof

Tijdens deze laatste halte van het Matchbox-project zullen de twee kunstenaars, Guy Kabeya en Kristin Rogghe elkaar bevragen over het onderwerp ‘Conflict’. Daarbij spelen ze in op de datum van het debat, 11 september. Niet alleen Open monumentendag, maar ook de tiende verjaardag van ‘nine eleven’. Die datum wordt vaak geassocieerd met de zgn. ‘clash tussen de beschavingen’. Het debat draait rond de vraag: ‘is het (on)terecht dat het denkbeeld van deze ‘clash tussen beschavingen’ het kader vormt waarbinnen vele conflicten worden begrepen?’ Hiermee bedoelen we de conflicten tussen geografische regio’s of tussen bevolkingsgroepen binnen één regio (rascisme, problematiek van immigratie en integratie, enz.) ?
Het belooft een boeiend debat te worden! Achteraf is er ruimte voor een drankje op de finissage van zowel Matchbox als Freestate!

Iedereen is welkom.

Info over Freestate: www.free-state.be voor toegangsprijzen en hun programma.

maandag 5 september 2011

MATCHBOX OOSTENDE - KUNST IN DE HAVEN MET GUY EN KRISTIN


Matchbox Oostende is een feit. Vorige week ging de deur van de kunstdoos open en werd het werk van Kristin Rogghe en Guy Kabeya Muya tentoongesteld in de haven van de stad. De locatie is prachtig. Het is een stukje Oostende dat blijkbaar vergeten wordt. Zeer onterecht. Op 11 september is de finissage van Matchbox en van de zomertentoonstelling Freestate II. Op die dag is iedereen zeer vriendelijk uitgenodigd om nog een laatste keer te komen kijken én om het debat mee te volgen. Onze Matchbox kunstenaars gaan discussiëren over het thema conflict. Dit debat gaat niet geheel toevallig door op 11 september.  Open Monumentendag staat die dag in het teken van datzelfde onderwerp.

Tijdens de opening had ik een gesprek met Kristin en Guy. Zij hebben datgene dat onder de oppervlakte van de badstad ligt naar boven gebracht. 

vrijdag 26 augustus 2011

voorbeschouwing



MATCHBOX OOSTENDE - KRISTIN ROGGHE EN GUY KABEYA MUYA
DE SAMENWERKING VOOR MATCHBOX

Voor de West-Vlaamse halte van Matchbox on Tour in Oostende hebben Kristin Rogghe en Guy Kabeya Muya een videowerk gemaakt. Het uitgangspunt van het werk is Oostende zelf, meer bepaald het spanningsveld dat er aanwezig is en veroorzaakt wordt door migratie. Op de dijk prijkt het standbeeld van Koning Leopold II, symbool voor het kolonialisme waarbij mensen uit het Westen naar Afrika trokken. Oostende vandaag is één van de zenuwknopen binnen de migratie van Afrika naar het Westen. Beide migratiestromingen brachten en brengen sociale conflicten teweeg.

Het thema is organisch uit de samenwerking gevloeid omdat beide kunstenaars, door achtergrond of ervaring, dezelfde interesses delen rond onderwerpen als migratie, de relatie Afrika-Europa en globalisering. Beiden volgen de actualiteit omtrent deze onderwerpen nauw op en zijn er op een zeer geëngageerde manier actief mee bezig.

Voor Matchbox on Tour hebben Kristin en Guy zich in de eerste plaats laten inspireren door de gesprekken met elkaar en met andere mensen die ze ontmoetten en interviewden in Oostende. Het betreft korte interviews met passanten op de dijk - meestal Belgische toeristen - over de 'gastvrijheid' in de stad en hun perceptie en kennis van het standbeeld van Leopold II, alsook gesprekken met verschillende immigranten zonder papieren die ze hebben aangetroffen in de stad. Het thema gastvrijheid gebruiken ze als een perspectief om het centrale thema van diversiteit te benaderen. Gastvrijheid als ruim begrip, in de zin van op welke manier 'wij' als gastheer en 'zij' als gasten zich opstellen ten opzichte van elkaar en hoe men die rollen vervult of zouden moeten vervullen. Ook puur visueel heeft Oostende, en dan vooral de haven, de kunstenaars geprikkeld.

In de eerste plaats is het de bedoeling dat de toeschouwer zonder enige extra uitleg geprikkeld wordt door het videowerk en dat men zich vragen begint te stellen over het onderwerp dat aan bod komt. Er is weinig geweten over de migratieproblematiek. De meeste meningen reiken niet verder dan de typische cliché's waarbij gesteld wordt dat migranten willen profiteren van het Westen en dat wij niet in staat zijn om de grote toestroom op te vangen. Alsook bekijkt de autochtoon de situatie vooral vanuit zijn eigen bekommernissen die hier het gevolg van zijn en heeft daarbij soms weinig oor voor de problemen van de vluchtelingen.

Kunst kan een plaats zijn waar aan de cliché's ontsnapt kan worden. Het kan een ander licht werpen op de realiteit. Voor dit project gingen Kristin en Guy luisteren aan de andere kant, de kant van de immigranten waarbij ze de getuigenissen verwerkten tot een voice-over die de leidraad vormt van de film.

Voor beide kunstenaars was het belangrijk om samen één geheel te creëren en om niet twee aparte werken te presenteren. Ze zijn vertrokken vanuit de idee dat artistieke samenwerking een interessante manier is van interculturele communicatie. Het proces om iets door de ogen van iemand anders proberen te bekijken geeft nieuwe inzichten en opent een horizon. Dit geldt zowel voor de toeschouwer als voor de kunstenaar.

<tekst Ringo Gomez-Jorge>

dinsdag 16 augustus 2011

MATCHBOX + FREESTATE - KUNST VERSPREID IN DE HAVEN VAN OOSTENDE


Dit jaar zal de haven van Oostende in het teken staan van jong, Belgisch talent. Freestate II, de opvolger van de succesvolle eerste editie die in 2006 werd georganiseerd, is een tentoonstelling van Vrijstaat O. dat jonge kunstenaars tijdelijk een plaats geeft in het havengebied aan de kust. Deze locatie biedt een grote meerwaarde door zijn unieke karakter en laat de kunstenaars toe om zowel binnen als buiten tentoon te stellen. Pakhuizen, boten en bunkers zullen als expositieruimte gebruikt worden voor de werken van 21 kunstenaars. 

woensdag 10 augustus 2011

VERNISSAGE MATCHBOX ANTWERPEN - HET OERWOUD VAN PARK SPOOR NOORD


Bij het binnenwandelen van de Cargo hangar aan Park Spoor Noord zag ik een grote berg houten planken en hoorde ik geluiden van gebroken glas. Ali liep namelijk wat achter op schema en vermits hij met spiegelglasscherven zou werken binnenin de box, moest hij deze nog verzamelen wat concreet betekent dat hij spiegels stuk sloeg. Het had een performance kunnen zijn, ware het niet dat hij zich discreet opstelde achter de schermen. De scherven raapte hij vervolgens op om tegen de binnenwanden van de box te kleven. Hij sneed zich enkele malen maar dat is deel van de job.



De berg van houten planken zag er van dichtbij uit als een bos. Bert had in een interview al gezegd dat hij een namaakoerwoud zou maken en hij heeft zich aan zijn woord gehouden. Aan de boomtoppen had hij opgezette vogels geplaatst, op de grond bevonden zich plastic rozen. Een leuk bos: een beetje rustgevend, een beetje bevreemdend. Op een gegeven moment kwamen er een paar kinderen in zwemgerief van achter de planken opgedoken. Toen besefte ik dat zo'n bos een waar pretpark is voor kinderen en dat de combinatie oerwoud - kinderen in zwemkledij iets heel erg filmisch had. Het leken wel verdwaalde mensjes in het grote oerwoud, gescheiden van hun ouders en volledig verwilderd. Een combinatie van de films Children Of The Corn en The Blue Lagoon. De kinderen doken na enkele seconden weer weg.





In het bos kronkelden een aantal lampen aan de boomtoppen. Ali had ons verteld dat het zaadcellen voorstelden. Met die gedachte in het achterhoofd kregen de lampen een artistieke geladenheid. De lichtgevende zaadcellen bestoven het bos en vertrokken vanuit de Matchbox. Dit werd zichtbaar gemaakt doordat Ali ook enkele lampen in de box had geplaatst. De lampen combineerden goed met de glasscherven die zich binnenin bevonden waardoor het geheel netjes één concept visualiseerde. Waar de gebroken spiegels inhoudelijk juist voor staan, weet ik niet. Ik wil er alleszins niet naar gissen door enkele clichématige symbolieken boven te halen, dus laat ik het in het ongewisse.


Om het oerwoud een extra dosis kitsch en mysterie mee te geven, had Bert er een rookmachine in geplaatst en een geluidsinstallatie. Zo kwam het dat ik tussen de houten bomen stond en opeens vogeltjes hoorde fluiten. Er kwam rook van tussen de planten. Bert vertelde me dat je het bos moet komen bezichtigen als het donker is. Dan wordt het enkel verlicht door de lampjes van Ali en heeft de rook iets heel griezeligs.


Park Spoor Noord wordt steeds bevolkt door spelende kinderen. De één vindt dit leuk, de ander jaagt de snotbellen liever weg. Onze curator bleek tot de eerste groep te behoren. Op een gegeven moment gapte hij een skateboard van onder een peuter en liet hij zijn kunsten op de plank zien. Jammer genoeg bleek het kind van 4 een betere techniek in huis te hebben dan hij. Schoenmakers en leesten, er is hier een gezegde over.


TEKST: RINGO GOMEZ JORGE
FOTO'S: ARTUR ERANOSIAN

donderdag 4 augustus 2011

MATCHBOX ANTWERPEN WORDT EEN BOS IN DE STAD


Zaterdag 6 augustus om 15 uur opent de Matchbox. Hij staat opgesteld in de Cargo hangar aan Park Spoor Noord. Inderdaad, dat is waar de Zomerbar ook gelegen is. Als je moeite hebt met het vinden van onze exporuimte op wieltjes, dan stel ik voor dat je op zoek gaat naar een artificieel bos gemaakt van plastic bloemen, opgezette dieren en houten bomen. Bert Jacobs en Ali Kadhum hebben er een oerwoud van gemaakt met rondvliegende zaadcellen. Op dit moment heb je wellicht een vragende blik op je gezicht. Geen paniek. Hoe ze op dat idee gekomen zijn lees je hieronder.

+Wat gaan jullie doen?
Bert Jacobs: We gaan een tentoonstelling opbouwen die niet bepaald klassiek is. Het wordt een totaalconcept in de vorm van een installatie. Ik ben een bos aan het bouwen en Ali een zwerm spermacellen. 

+Pardon? Ik zag al enkele planten opgesteld die uit hout zijn vervaardigd.
Bert: Er zullen nog bomen bijkomen, aangevuld met opgezette dieren en plastic bloemen. Kortom, verschillende reproducties van elementen die in een bos voorkomen. Het wordt één groot namaakoerwoud. 

+Ali, jij gaat spermacellen maken? Verklaar je nader.
Ali Kadhum: Hahaha. Een spermacel is in feite een abstracte vorm en het staat tevens symbool voor de vruchtbaarheid. Mijn werk gaat over de eeuwige droom van vrijheid die er heerst in de Arabische wereld. Momenteel komen mensen daar in opstand voor een beter sociaal leven. Ze vechten tegen de dictatuur en pogen een nieuwe wereld te creëren.

+Je bedoelt dat het zaad voor een nieuwe maatschappij wordt verspreid?
Ali: Ik vertrek vanuit de Matchbox. Deze box geeft me het gevoel van een dode kist. De lampen - dat zijn de zaadcellen - die ik ga plaatsen komen als het ware vanuit de box en gaan omhoog het bos in. 

+De matchbox is voor jou een ruimte waaruit je wil ontsnappen. Opmerkelijk is dat jullie beide volledig buiten de box werken.
Ali: Ik zal ook nog werken binnenin plaatsen. Enkele kapotte spiegels en andere zaken die rond mijn thema gebouwd zijn. 

+Even recapituleren. Je gaat lampen installeren die op spermacellen lijken?
Ali: Ja. In zijn bos.

+Bert, vanwaar het idee om een bos te creëren?
Bert: Het idee is ontstaan door een samenkomst van verschillende elementen. Ik zie de Matchbox eerder als een dwangmatige en heel ondankbare ruimte waardoor het idee om buiten de box te werken al vrij vlug kwam. Daarbij zou de box in een grote hal staan. Ik bedacht dat ik iets zou moeten maken dat in proportie tot de ruimte zou zijn, anders zou het verdwijnen in deze grote hangar. 
Park Spoor Noord is een mooi park maar er is geen bebossing aanwezig, alleen maar gras. Ook dat was een reden om een namaakbos te maken. Hier komt nog eens bij dat ik in mijn atelier de laatste tijd met namaaknatuur bezig ben. Ik woon in de stad en als ik natuur zie, is het vanuit de wagen en van op een afstand, of in een gereproduceerde vorm als plastic planten bij mijn grootouders. Dat allemaal tezamen zorgde voor deze installatie. 

+Hoe verloopt de samenwerking?
Ali: Ik vertrek vanuit het thema van verspreiding. De zaadcellen komen uit de Matchbox naar buiten. Ze willen vrijheid voelen en ademen. Vandaar dat ik het bos van Bert er perfect bij vind passen. De lampen worden perfect in zijn werk geïntegreerd.

+Een bestuiving van het oerwoud zowaar. Hoe is de samenwerking juist tot stand gekomen?
Bert: Bij de eerste afspraak hadden we nog geen idee. Tegen de tweede afspraak liep ik met de gedachte rond om een bos te maken. Dan hebben we samen besloten om voor een installatie te gaan. 

+Verliep het vlot? Jullie artistieke stijlen zijn nogal verschillend.
Bert: Tijdens het eerste gesprek zei Ali dat hij video-art wilde maken. Maar dat is een medium dat ik totaal niet ken.

+Ali, heb je al veel installaties gemaakt, want je bent een schilder?
Ali: Neen, dit is de tweede keer maar het gaat goed. Ik vind dit project allerminst gemakkelijk. We zijn allebei beeldende kunstenaars. We zijn geen muzikanten of acteurs die gewoonweg samen met elkaar kunnen spelen. We hebben elk onze eigen stijl en manier van werken. Maar het is aan het lukken. 

+Wat was de aantrekkingskracht van dit project?
Bert: Ik ben in dit project gestapt voornamelijk uit nieuwsgierigheid. Ik vond het een interessant concept om twee culturen op een niet stereotype manier nader te bekijken. Wat zijn de opvattingen van Ali en welke de mijne? Ali is een stuk maatschappij-kritischer dan mij. Hierdoor begon ik te denken: hoe zit het met mijn maatschappij-kritiek? Door geconfronteerd te worden met iemand die een compleet andere achtergrond heeft, kan ik op een andere manier over mijn werk beginnen denken.
Ali: Voor mij is het een avontuur: de samenwerking met een andere kunstenaar en iets doen met de ruimte van de Matchbox. Ik vind het spannend. Ook het tentoonstellen voor veel mensen is leuk. 

+Wat vinden jullie van de locatie?
Ali: De locatie is fantastisch. Het is een grote ruimte met een zeer hoog plafond. 
Bert: Om buiten de Matchbox te werken biedt deze ruimte een enorm groot voordeel. Er heerst hier ook een vakantiegevoel. Ik vind dat leuk in combinatie met een artistiek project. Dat gaat goed samen. Het is vooral ook aangenaam werken.

+Laatste vraag: wat vinden jullie van elkaars werk?
Bert: De maatschappelijke onderlaag van Ali's werk is moeilijk te negeren. Wat ik in zijn werk apprecieer is dat hij er heel serieus mee omgaat en veel zin heeft voor symboliek en waarheid. Het is daarom niet moraliserend maar een soort gevoel van rechtvaardigheid steekt er wel in en dat vind ik interessant. 
Ali: Ik vind het sowieso goed werk anders zou ik niet met hem willen samenwerken. Hij zit op de goede weg. 


TEKST: RINGO GOMEZ JORGE
FOTO: ARTUR ERANOSIAN